Medische woorden en begrippen
Abces | ophoping van pus in het lichaam, etterbuil |
Abdomen | buik(holte) |
Abdominaal | met betrekking tot de buik |
Aberrant | afwijkend bijv. een aberrant orgaan ligt op een afwijkende plaats in het lichaam |
Abnormaal | afwijkend van de norm |
Abortus | miskraam, abortus provocatus= opgewekte miskraam meestal via het wegzuigen van de vrucht uit de baarmoeder |
Abrasie | schaafwond, afkrabbing |
Abrupt | plotseling |
Absence | kortstondig bewustzijnsverlies als gevolg van een stoornis in de hersenen |
Absorptie | opname |
Abstinentie | onthouding(sverschijnselen), m.n. van medicijnen, alcohol, drugs |
Acantholyse | verlies van samenhang van de opperhuid waardoor de huid loslaat |
Accidenteel | toevallig, of als gevolg van een ongeluk |
Accommodatie | scherpstelling vban het oog |
Accumulatie | ophoping van stoffen |
Aciditeit | zuurgehalte |
Acidose | zuurvergiftiging |
Acne | puistjes |
Acrocyanose | blauwkleuring van handen,voeten |
Acth | hormoon afgescheiden in het hersenaanhangsel |
Actief | werkzaam |
Activeren | werkzaam maken |
Activiteit | werking |
Acustischit (Akoestisch) | het gehoor betreffend |
Acuut | plotseling en hevig |
Adaptatie | aanpassing |
Addictie | verslaving |
Additioneel | toegevoegd |
Additivum | toevoeging |
Adenitis | (lymf)klierontsteking |
Adenoom | goedaardig klierweefselgezwel |
Adequaat | correct en passend bij |
Adhesie | vergroeiing |
Adjuvans | toevoegsel |
Adnexitis | ontsteking van de eierstokken en de eileiders |
Adolescent | jeugdig persoon, puber |
Adrenerg | m.b.t. sympathische zenuwvezels die bij prikkeling stoffen produceren met een effect als van adrenaline |
Adrenolyticum | middel dat adrenaline bevat |
Adsorberen | aantrekken, aan de oppervlakte binden |
Adstringerend | bijtend of samentrekkende stof, veelal gebruikt om bloeding of vochtafscheiding van huid of slijmvlies tegen te gaan |
Adult | volwassene |
Advies | (goede)raad |
Aerofagie | inslikken van lucht |
Aeroob | afhankelijk van zuurstof |
Aerosol | vloeistof spray |
Afasie | spraakstoornis a.g.v. een hersenaandoening |
Affiniteit | aantrekkingskracht |
Afterload | nabelasting |
Agalactie | gebrek aan moedermelk |
Agammaglobulinemie | gebrek aan bloedeiwit dat rol speelt bij afweer |
Agens | werkzame (chemische) stof |
Aggravatie | verergeren of overdrijven |
Aggregatie | samenklontering |
Agitatie | opwinding |
Agonist | spier die zelfstandig werkt |
Agranulocytose | vermindering van het aantal korrelcellen(witte bloedcellen) in het bloed |
Agressiviteit | neiging tot geweld |
Akinesie | bewegingsarmoede |
Albumine | in water oplosbaar eiwit dat veel in bloed voorkomt |
Alcoholisme | drankzucht |
Alert | oplettend |
Alimentair | met betrekking tot de voeding |
Alkalisch | met betrekking tot alkali (loog, stof die in verbinding met zuur een zout vormt) |
alkaloid | giftige stikstofverbinding van plantaardige stoffen in lage dosering als medicijn bijv. Atropine |
Alkalose | zuurverlies |
Alkyleren | een waterstofatoom door een alkylgroep vervangen |
Allergeen | stof die overgevoeligheid veroorzaakt |
Allergie | overgevoeligheid |
Allergisch | overgevoelig |
Alopecie | haaruitval |
Alternatief | anders en even geschikt |
Alterneren | elkaar afwisselen |
Alveolitis | ontsteking van de longblaasjes |
Amblyopia | ambly-opie (lui oog) |
Ambulant | in staat om te lopen |
Amenorrhoea | amenorroe (wegblijven van de menstruatie) |
Amine | organische ammoniakverbinding |
Aminozuur | bouwstof van de eiwitten |
Amnesie | geheugenverlies |
Amnion | lamsvlies, het binnenste der eivliezen van het embryo in het moederlichaam |
Ampul | dichtgesmolten medicijnflesje |
Anaal | met betrekking tot de aars, de darmuitgang v.d. mens |
Anabool | weefselopbouwend |
Anaemia | anemie (bloedarmoede) |
Anafylactisch | als gevolg van overgevoeligheid (allergie) |
Analepticum | versterkend middel |
Analgeticum | pijnstiller |
Analoog | overeenkomend met |
Analyse | ontleding |
Anamnese | vraaggesprek naar de ziektegeschiedenis |
Ananroob | onafhankelijk van zuurstof |
Anastomose | vaatverbinding, het aan elkaar verbinden van 2 vaten |
Anatomisch | met betrekking tot de anatomie |
Androgenen | stoffen die mannelijke kenmerken veroorzaken |
Anergie | afwezigheid van reactie |
Anesthesie | verdoving of narcose |
Anestheticum | pijnverdovend middel |
Aneurysma | slagaderbreuk (uitstulping slagader) |
Angiitis | bloedveranderding (ontsteking) verzamelnaam voor collageenziekten |
Angina Pectoris | hartkramp, pijn op de borst |
Angineus | het gevolg zijn van angina pectoris |
Angio-Oedeem | zwelling veroorzaakt door (allergische) overgevoeligheid |
Angioneuroticum | inwerkend op de zenuwtjes van de bloedvaten |
Anhydrisch | watervrij (zonder water) |
Anionisch | met negatief geladen deeltjes |
Anisocorie | ongelijkheid van de pupillen |
Anogenitaal | met betrekking tot de aars en de geslachtsdelen |
Anomalie | afwijking van organen |
Anorectaal | met betrekking tot aars en endeldarm |
Anorexia | magerzucht, eetstoornis |
Anorganisch | materiaal dat geen leven bevat |
Anosmie | onvermogen om te ruiken |
Anovulair | anovulatoor (zonder eisprong bij de vrouw) |
Anoxie | zuurstofgebrek, zonder zuurstof |
Antacidum | zuurbinder |
Antagonist | tegenwerkend middel of orgaan |
Antecedent | voorafgaande gebeurtenis |
Antemeticum | middel tegen braken |
Anterograad | zich naar voren uitstrekkend |
Anthelminthicum | wormdrijvend middel |
Anthrax | miltvuur |
Anti-Acidum | middel dat teveel (maag)zuur tegengaat |
Anti-Allergisch | wat overgevoeligheid tegengaat |
Anti-Angineus | wat beklemming op de borst tegengaat |
Anti-Arrhythmicum | geneesmiddel dat hartritmestoornis tegengaat |
Anti-Asthmaticum | middel tegen astma (benauwdheid van luchtwegen) |
Anti-epilepticum | geneesmiddel tegen epilepsie |
Anti-Exsudatief | middel tegen ontstekingsvocht |
Anti-Infectieus | tegen de infectieverwekker gericht |
Anti-Inflammatoir | wat ontsteking tegengaat |
Anti-Oestrogeen | wat de werking van de vrouwelijke geslachtshormonen tegengaat |
Anti-Oxydans | stof die chemisch binding met zuurstof tegengaat |
Anti-Psychoticum | geneesmiddel dat wanen vermindert |
Antibacterieel | tegen bacterien gericht |
Antibiogram | beeld van de gevoeligheid voor bacteriedodende middelen |
Antibioticatherapie | behandeling met geneesmiddelen die bacterien doden |
Antibioticum | geneesmiddel dat bacterien doodt |
Anticholinergicum | stof die de werking van een weefselhormoon onderdrukt |
Anticoagulans | stof die de bloedstolling vertraagt of tegengaat |
Anticonceptiering | anticonceptiemiddel; kunststof ring in de vagina met hormoonafgifte |
Anticonvulsivum | middel tegen stuipen, toevallen (bij epilepsie) |
Antidepressivum | middel tegen ziekelijke neerslachtigheid |
Antidiabeticum | geneesmiddel ter behandeling van suikerziekte |
Antidiuretisch | wat de vorming van urine tegengaat |
Antidopaminergisch | wat de werking van een weefselhormoon tegengaat |
Antidotum | tegengif |
Antifibrinolyticum | middel tegen oplossing van fibrine bij de bloedstolling |
Antifungisch | wat schimmels doodt |
Antigeen | lichaamsvreemde afweeropwekkende stof |
Antihistaminicum | stof die de werking van de weefselstof histamine vermindert |
Antihypertensivum | bloeddrukverlagend middel |
Antilichaam | antistof in het bloed |
Antimicrobieel | tegen ziekteverwekkers gericht |
Antimitoticum | middel dat de celdeling verhindert of vertraagt |
Antimycoticum | middel tegen schimmelziekte |
Antineoplastisch | wat de vorming van kankergezwellen tegengaat |
Antiphlogisticum | middel dat ontsteking tegengaat |
Antiproliferatief | tegen snelle groei gericht |
Antiprurigineus | jeukwerend |
Antipyreticum | koortswerend middel |
Antisepticum | ontsmettingsmiddel |
Antispasmodicum | middel dat krampen van organen tegengaat |
Antitoxine | middel dat de gifstof onschadelijk maakt |
Antitrombotisch | wat de vorming van bloedstolsel tegengaat |
Antitumoraal | tegen gezwellen gericht |
Antitussivum | hoestmiddel |
Antiviraal | werkzaam tegen virussen |
Anurie | uitblijven van urinevorming |
Anus | aars |
Anxietas | angstgevoel |
Anxiolyticum | geneesmiddel dat angst en onrust vermindert |
Apathie | lusteloosheid |
Aplasie | onvolledige ontwikkeling van orgaan of lichaamsdeel |
Aplastische Anemie | bloedarmoede door tekort aan rode bloedlichaampjes |
Apnoe | ademstilstand |
Applicatie | toepassing |
Approximaal | benaderend, het dichtsbijliggend |
Aquosus | waterig |
Aritmie | onregelmatige hartslag |
Aritmogeen | wat onregelmatige hartslag veroorzaakt |
Aromatisch | met geurstof |
Arterieel | slagaderlijk |
Arteriografie | rontgenfoto van de slagaders |
Arteriolair | met betrekking tot de kleine slagaders |
Arteriosclerose | aderverkalking |
Arterioveneus | met betrekking tot een slagader en een ader |
Articulair | met betrekking tot een gewricht |
Artificieel | kunstmatig |
Artralgie | gewrichtspijn |
Artritis | gewrichtsontsteking |
Artropathie | gewrichtsaandoening |
Artrose | gewrichtsaandoening zonder ontsteking (slijtage van gewricht) |
Ascites | buikwaterzucht |
Asepsis | zonder bacterien of ziektekiemen |
Aseptisch | vrij van ziektekiemen |
Aspecifiek | niet-specifiek |
Aspiratie | opzuiging |
Assay | toetsing |
Assisteren | bijstaan |
Associatie | aan elkaar koppelen |
Asthenie | krachteloosheid, lichamelijk of geestelijke zwakte |
Asymptomatisch | zonder ziekteverschijnselen |
Asystolie | hartstilstand |
Ataxie | onzekere gang bij het lopen |
Atheromatose | degeneratie van de vaatwand |
Athetose | onwillekeurige (ongecontroleerde) bewegingen van vingers en tenen |
Atonie | spierslapte |
Atopisch | met betrekking tot een vorm van overgevoeligheid (allergie) |
Atoxisch | niet-giftig |
Atriaal | met betrekking tot een hartboezem |
Atrioventriculair | met betrekking tot hartboezem en hartkamer |
Atrium | voorkamer van het hart |
Atrofie | verschrompeling van organen |
Atypisch | zonder kenmerkende eigenschappen |
Auditief | met betrekking tot het gehoor |
Aura | zintuigsignaal als voorbode van bijv. Migraine of een toeval |
Auraal | met betrekking tot een zintuigsignaal als voorbode van bijv. Migraine of een toeval |
Auriculair | met betrekking tot het oor |
Auscultatie | luisteren naar lichaamsgeruis van bijv. Hart of longen |
Auto-Immuun | met betrekking tot afweerstoffen gericht tegen de eigen lichaamsweefsels |
Automatie | zelfstandige handelingen en verrichtingen die gebeuren zonder zich dit bewust te zijn |
Autonoom | zelfstandig |
Azoospermie | gebrek aan zaadcellen |
Azotemie | toename van het stikstofgehalte van het bloed |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Cachexie | uitputting, ondervoeding van het lichaam |
Calcificatie | verkalking |
Calcinmie | aanwezigheid van calcium in het bloed |
Calciurie | aanwezigheid van calcium in de urine |
Candidiasis | schimmelziekte van huid en slijmvliezen |
Canule | buisje |
Capaciteit | bevattingsvermogen |
Capillair | haarvat, kleinste vat van de bloedsomloop |
Carcinogeen | kankerverwekkend |
Carcinoom | kankergezwel |
Cardiaal | met betrekking tot het hart |
Cardiogeen | door het hart veroorzaakt |
Cardiologisch | met betrekking tot hartziekten |
Cardiomegalie | hartvergroting |
Cardiomyopathie | hartspierziekte |
Cardiopathie | hartziekte |
Cardiopulmonaal | hart en longen |
Cardiorespiratoir | met betrekking tot hart en ademhaling |
Cardioselectief | wat alleen op het hart inwerkt |
Cardiotonisch | wat de werkzaamheid (samentrekkingskracht) van het hart bevordert |
Cardiotoxisch | giftig voor het hart |
Cardiovasculair | met betrekking tot hart en bloedvaten |
Caries | tandbederf |
Castratie | ontmanning, het volledig verwijderen van de teelballen bij de man |
Cataract | grijze staar |
Catarre | slijmvliesaandoening waarbij vocht via het slijmvlies verloren gaat |
Catheter | slangetje |
Catheterisatie | inbrengen van een slangetje |
Caudaal | met betrekking tot het (staart) uiteinde, ook gebruikt voor het onderste deel van ruggemerg |
Causaal | oorzakelijk veband |
Causticus | bijtende chemische stof |
Caviteit | een gat of ruimte bijv. gaatje door tandbederf |
Cefalalgie | pijn in het hoofd |
Cellulitis | ontsteking van het onderhuidse bindweefsel |
Celmembraan | omhulsel (wand) van de cel |
Cerebellair | met betrekking tot de kleine hersenen |
Cerebraal | met betrekking tot de grote hersenen |
Cerebrospinaal | met betrekking tot hersenen en ruggemerg |
Cerebrovasculair | met betrekking tot de bloedvaten in de hersenen |
Cerumen | oorsmeer |
Cervicaal | met betrekking tot de hals en de nek |
Cervix Uteri | baarmoederhals |
Chelatie | een chemisch bindingsproces, bijv. gebruikt voor de behandeling van metaal vergiftiging |
Chemisch | scheikundig |
Chemoreceptor | cel die gevoelig is voor scheikundige prikkels |
Chemotherapeuticum | medicijnen waarmee kanker behandeld wordt |
Chemotherapie | behandeling van kanker met medicijnen |
Chirurgisch | betrekking hebben op operatief |
Chloasma | levervlekken, huidverkleuringen |
Cholangiografie | roentgenonderzoek van de galwegen |
Cholangitis | ontsteking van galwegen |
Cholecystitis | ontsteking van de galblaas |
Cholelithiasis | galsteenziekte |
Cholereticum | stof die de galvorming bevordert |
Cholestase | verstoring of verstopping van de galafvoer |
Cholesterol | galvet, een lichaamsvet |
Cholinerg | betrekking hebbend op zenuwuiteinden die Acetylcholine (een chemisch stof) afscheiden bij het overbrengen van een impuls |
Chorea | dans |
Chromosomaal | met betrekking tot de chromosomen, de eiwitten die erfelijke informatie bevatten |
Chronisch | van lange duur |
Chronotroop | wat tijd of snelheid beinvloedt, bijv een medicijn dat de hartslag verhoogt |
Cicatrisatie | littekenvorming |
Circulatie | (bloeds)omloop |
Cirrose | leveraandoening waarbij leverweefsel schrompelt en bindweefsel in lever toeneemt |
Classificatie | indeling, rangschikking |
Claudicatie | pijn en kramp in de benen als gevolg van een vaatafwijking |
Clearance | zuivering |
Clitoraal | zwellichaam van vrouwelijk geslachtsorgaan |
Cloaca | bij dieren darmuitgang |
Clonisch | ritmisch samentrekkend |
Coagulatie | stolling |
Cochleair | met betrekking tot het slakkehuis onderdeel van het binnenoor |
Coenzyme | onderdeel van een eiwit dat een eiwit(enzym) reactie veroorzaakt |
Cognitief | met betrekking tot het denkproces |
Coitus | geslachtsgemeenschap |
Colitis | ontsteking van de dikke darm |
Collageen | bindweefselstof |
Collaps | flauwvallen |
Colloidaal | een vloeibare oplossing met deeltjes erin |
Collyrium | oogspoeling |
Colopathie | aandoening van de dikke darm |
Colorectaal | met betrekking tot de karteldarm en de endeldarm |
Comateus | in volkomen bewusteloosheid |
Combinatie | verbinding |
Comedo | mee-eter, een verstopte talgklier v.d. huid |
Commensaal | onschadelijke gastkiem (bacterie) bijv. In de darm |
Commotio | schudding, gebruikt voor hersenschudding |
Compatibel | op elkaar aansluitend, met elkaar in overeenstemming te brengen |
Compensatie | herstel van het evenwicht |
Competitief | die elkaar bestrijden of tegenwerken |
Complement | aanvulling |
Complementair | aanvullend |
Complex | ingewikkeld |
Complicatie | bijkomende ziekte (verergering) |
Component | bestanddeel |
Concentratie | sterkte van een oplossing |
Conceptie | bevruchting |
Concomiterend | begeleidend, tegelijkertijd voorkomend |
Concreet | samengegroeid (verhard stukje) |
Conditie | toestand waarin iemand verkeert |
Condoom | anticonceptiemiddel; rubber hoesje om de penis dat het sperma opvangt |
Conductie | geleiding |
Condyloma | vijgwrat, weke wrat |
Confusie | verwardheid |
Congenitaal | aangeboren |
Congestie | ophoping van vloeistof bijv. Bloed |
Conjugatie | binding |
Conjugatus | gekoppeld |
Conjunctivitis | bindvliesontsteking v.d oog |
Conservatief | op behoud gericht, afwachtend |
Conserveren | in stand houden |
Constipatie | verstopping, harde of uitblijvende ontlasting |
Constitutioneel | door de lichaamsbouw bepaald |
Contact | aanraking |
Contaminatie | verontreiniging of besmetting met chemische stof of bacterie |
Continu | voortdurend |
Contra-Indicatie | een reden om een behandeling of onderzoek niet uit te voeren |
Contraceptie | gebruik van voorbehoedmiddelen |
Contraceptivum | voorbehoedmiddel |
Contractie | samentrekking van orgaan of spieren |
Contractiliteit | vermogen zich te kunnen samentrekken |
Contractuur | blijvende samentrekking of kramp |
Contrastmiddel | contrast-stof, chemische stof om bijv. Bij roentgenonderzoek delen op te laten lichten |
Contusie | kneuzing |
Convalescentie | periode van herstel |
Conventioneel | wat door het vaste gebruik bepaald is |
Conversie | omzetting |
Convulsie | stuip, toeval |
coordinatie | onderlinge afstemming in de bewegingen |
Cor Pulmonale | aandoening van de rechterhart-helft met gevolgen voor de longen |
Cornea | hoornvlies v.h oog |
Coronair | met betrekking tot de krans-slagaders v.h. hart |
Corpus Luteum | geel lichaam |
Correctie | verbetering |
Correlatie | samenhang |
Corresponderen | overeenstemmen met |
Cortex | schors |
Corticaal | met betrekking tot de schors |
Corticosteroide | bijnierschorshormoon |
Cosmeticum | schoonheidsmiddel |
Coxalgie | heuppijn |
Craniaal | met betrekking tot de schedel |
Creatininemie | teveel aan afbraakprodukten (creatinine) in het bloed |
Crisis | ernstige ziekteaanval |
Criterium | toets, een reden |
Cumulatief | toenemend of ophopen |
Curariseren | chemische stof (curare) die spierverslapping geeft |
Curatief | heilzaam, genezend |
Curettage | uitkrabbing bijv. Om de inhoud van de baarmoeder te verwijderen |
Curve | kromme lijn |
Cutaan | met betrekking tot de huid |
Cyanose | blauw verkleurde huid meestal als gevolg van een zuurstof tekort |
Cyclisch | wat regelmatig terugkeert |
Cycloplegie | verlamming van het aanpassingsvermogen van het oog |
Cyclus | terugkerende regelmatige reeks |
Cystitis | blaasontsteking |
Cystoscopie | kijkonderzoek van de blaas |
Cytochroom | giststof die ijzer bevat |
Cytoplasma | celvloeistof |
Cytostaticum | geneesmiddel dat celgroei en celdeling remt veel gebruikt bij kanker |
Cytotoxisch | giftig voor cellen |
Darmflora | darmbacteriën |
Decompensatie | verstoring van het evenwicht door een afnemende functie bijv. v.h hart |
Decongestivum | middel dat zwelling vermindert |
Decorum | fatsoen |
Decubitus | doorligwond |
Defecatie | stoelgang, het produceren van ontlasting |
Defibrillatie | elektrische behandeling van hartritmestoornis |
Deficiëntie | tekort |
Deficit | gebrek |
Degeneratief | afnemen of vermindering van orgaan of functie |
Degradatie | afbraak |
Dehydratatie | tekort aan vocht in de weefsels, onttrekking van vocht aan de weefsels |
Delirium | waanzinnigheid, acuut psychische stoornis t.g.v. lichamelijke aandoening, vergiftiging of onthouding van middelen |
Dementie | geestelijke achteruitgang |
Demulcens | middel om huid, slijmvliezen enz. weker te maken |
Dendritisch | vertakt |
Dentitie | tanden krijgen |
Dependent | afhankelijk |
Depersonalisatie | psychische ziekte met wanen en vervreemding van zichzelf |
Depigmentatie | verdwijning van kleur (pigment) |
Depletie | lediging, ontlasten(tekort) van lichaamsvloeistof |
Depolarisatie | vermindering van de elektrische lading in een zenuwcel |
Depressie | ziekelijke neerslachtigheid |
Deprivatie | een gemis dat leidt tot ziekteverschijnselen |
Derivaat | derivans, chemische verbinding, afgeleid uit een andere verbinding, afleidend middel |
Dermatitis | huidontsteking |
Dermatofytose | huidschimmelziekte |
Dermatologisch | met betrekking tot de huidziekten |
Dermatomycose | schimmelziekte van de huid |
Dermatose | huidziekte |
Dermografie | netelroosschrift, een kras op de huid wordt rood met zwelling en soms jeuk |
Desensibilisatie | ongevoelig maken voor een antigeen of allergeen |
Desinfectans | ziektekiemdodend middel |
Desoriëntatie | verlies van besef voor tijd en ruimte |
Desquamatie | vervelling |
Detectie | opsporing, ontdekking |
Detergens | geneesmiddel dat zuivert |
Detoxicatie | het verwijderen van een gif, ontgifting |
Diabetes | suikerziekte |
Diagnose | vaststelling van een ziekte |
Dialyse | kunstnierbehandeling |
Diameter | middellijn |
Diaphoresis | zweetafscheiding |
Diarree | buikloop |
Diastolisch | met betrekking tot verslapping van hart en bloedvaten |
Diathermie | doorwarming van zieke organen |
Diathese | vatbaarheid voor een ziekte |
Differentiatie | ontwikkeling in een bepaalde richting, het zich ontwikkelen van cellen, weefsels etc. tot eenheden met bepaalde eigenschappen en eigen karakter. |
Diffusie | vermenging van twee ongelijk-soortige stoffen |
Diffuus | zonder scherpe begrenzing |
Difterie | infectieziekte |
Digestief | met betrekking tot de spijsvertering |
Digitalisatie | toediening van geneesmiddelen bij hartziekten |
Dilatatie | verwijding |
Diplopie | dubbelzien |
Direct | rechtstreeks |
Discoid | schijfvormig |
Dislocatie | ongewone verplaatsing |
Dispositie | aanleg, vatbaar zijn voor |
Dissemineren | uitzaaien |
Dissociatie | uiteenval |
Distaal | naar het einde van de ledematen toe |
Distentie | uitrekking |
Distilleren | zuiveren |
Distorsie | verstuiking |
Distributie | verdeling |
Diurese | afscheiding van urine |
Diureticum | urinedrijvend middel |
Diurnus | wat overdag plaatsheeft |
Diverticulitis | ontsteking van de darmuitstulpingen |
Documenteren | onderbouwen, staven |
Dominantie | overheersing |
Donor | gever bijv. Orgaandonor= degene die zijn orgaan afstaat |
Doping | stimulerende (genees)middelen |
Dorsaal | aan de rugzijde |
Dosering | verstrekte hoeveelheid |
Doseringsregime | regeling in verband met de toediening van geneesmiddelen |
Dosis | hoeveelheid van een geneesmiddel |
Drainage | vochtafvoering |
Dubbelblind | zonder medeweten van de zieke en de arts bijv. bij onderzoek nieuw geneesmiddel |
Ductus | afvoerbuis, kanaal |
Duodenum | twaalfvingerige darm |
Dura Mater | harde hersenvlies |
Dysartrie | uitspraakgebrek |
Dyscrasie | gestoorde gezondheid |
Dysenterie | rode loop, bloeddiarree |
Dysfagie | slikstoornis |
Dysforie | sombere stemming, somber gevoel |
Dysfunctie | gestoorde werking |
Dysgenesie | gebrekkige aanleg of ontwikkeling |
Dysgeusie | smaakstoornis |
Dyskinesie | bewegingsstoornis |
Dysmennorroe | pijnlijke maandstonden (menstruatie) |
Dyspareunie | paringspijn, pijn bij het vrijen |
Dyspepsie | gestoorde spijsvertering |
Dysplasie | ongewone ontwikkeling, misvorming, abnormale vorming en groei van weefsel |
Dyspnoe | kortademigheid |
Dystonie | stoornis in de spierspanning |
Dystrofie | voedingsstoornis, groeistoornis van organen, degeneratie van organen, cellen, weefsels |
Dysurie | pijnlijke urinelozing |
Ecchymose | blauwe plek |
Echografie | beeld (of foto) van organen dat gemaakt wordt via geluidsgolven die worden teruggekaatst |
Eclampsie | stuipen of toevallen tijdens zwangerschap |
Ectopisch | buiten zijn normale ligging |
Eczeem | oppervlakkige huidaandoening |
Effect | uitwerking |
Effectief | doeltreffend |
Efficient | doelmatig |
Effusie | doorsijpelen van vloeistof naar lichaamsholte of weefsel, de vloeistof zelf |
Ejaculatie | zaadlozing bij de man |
Ejectiefractie | hoeveelheid vloeistof die bij bijv. 1 hart(pomp)slag weggepompt wordt |
Elastisch | rekbaar |
Electief | verkozen, voorkeur hebbend |
Elektro-Encefalo-Grafie | beeld van de elektrische hersenstroom |
Elektrocardiografie | onderzoek van de electrische activiteit van het hart |
Elektrofysiologisch | met betrekking tot elektrische verschijnselen in levend weefsel |
Elektrolyt | chemische verbinding die in waterige oplossing in ionen wordt gesplitst |
Eliminatie | verwijdering |
Embolie | bloedvatverstopping |
Embryo | vrucht in het moederlichaam |
Emesis | braken |
Emeticum | braakmiddel |
Emfyseem | longaandoening |
Emolliens | middel om huid, slijmvliezen enz. weker te maken |
Emotioneel | gevoelsmatig |
Empirisch | wat op ervaring of proefneming berust |
Empyeem | etterophoping |
Emulgeren | een melkachtige oplossing vormen |
Emulsie | vloeistof in fijne druppels in een andere vloeistof aanwezig |
Enantheem | uitslag op de slijmvliezen |
Encefalitis | hersenontsteking |
Encefalopathie | hersenziekte |
Endemisch | inheems |
Endocarditis | onsteking van de hartwand |
Endocrien | met inwendige afscheiding in de bloedstroom, hormonaal |
Endogeen | van binnen uit |
Endometriose | baarmoederslijmvlies buiten baarmoeder |
Endoscopie | (kijk)onderzoek van lichaamsholten of inwendige kanalen |
Endotheel | inwendig bekledings weefsel van bloed- en lymfvaten |
Endotoxisch | met betrekking tot gifstoffen uit afgestorven bacteriën |
Enema | lavement, klysma |
Energetisch | met betrekking tot arbeid of energie |
Enteric-Coated | van een mantel voorzien, bedekken van pillen met een laagje suiker zodat ze langzamer afgebroken worden in de darm |
Enteritis | ontsteking van de ingewanden |
Enterocolitis | darmontsteking |
Enterohepatisch | met betrekking tot dunne darm en lever |
Enurese | enuresis, onwillekeurige urinelozing, bedwateren |
Enzym | giststof, eiwit dat aanzet tot andere chemische(eiwit)reacties |
Eosinofilie | toename van het aantal eosinofiele (zich kleurend met zure kleurstoffen) cellen in het bloed |
Epicondylitis | ontsteking van een knobbel aan een gewrichtsuitsteeksel |
Epidemie | besmettelijke ziekte die zich snel verspreid onder een groep van mensen |
Epidemiologisch | met betrekking tot verspreiding van ziekten onder (delen) v.d. bevolking |
Epidermaal | behorend tot de opperhuid |
Epiduraal | buiten het harde hersenvlies en de ruimte aan de buitenzijde van het harde ruggenmergvlies |
Epifysair | met betrekking tot de groeischijf |
Epigastralgie | pijn in de bovenbuik |
Epigastrisch | met betrekking tot de bovenbuik |
Epilepsie | vallende ziekte, toevallen |
Episiotomie | verwijding van de schede-ingang bij de vrouw |
Episode | op zichzelf staande gebeurtenis |
Epistaxis | neusbloeding |
Epitheel | dekweefsel, bovenste laag van de huid en slijmvliezen |
Epithelioom | gezwel dat van dekweefsel uitgaat |
Equivalent | gelijkwaardig |
Erectie | oprichting van het mannelijk lid |
Ergotisme | kriebelziekte |
Erosie | oppervlakkige beschadiging, oppervlakkige slijmvlieszweer |
Eructatio | oprisping |
Eruptie | plotselinge huiduitslag |
Erysipelas | wondroos |
Erytheem | roodheid van de huid |
Erythrasma | blijvende huidinfectie |
Erytroponse | vorming van rode bloedlichaampjes |
Etiologie | leer van de ziekteoorzaken |
Euforie | verhoogd gevoel van welzijn |
Evacuatie | ontlediging |
Evaluatie | beoordeling |
Evolutie | ontwikkeling |
Exacerbatie | verergering |
Exantheem | huiduitslag |
Excessief | overdreven |
Excipiens | bestanddeel van een geneesmiddel |
Excitatie | opgewondenheid |
Exclusief | wat andere mogelijkheden uitsluit |
Excretie | uitscheiding |
Exfoliatie | afschilfering |
Exocrien | afscheidend door middel van een afvoerbuis |
Exoftalmie | uitpuiling van het oog |
Exogeen | door oorzaken van buitenaf |
Expectorans | geneesmiddel dat het ophoesten bevordert |
Experimenteel | proefondervindelijk |
Expiratie | uitademing |
Exsudaat | ontstekingsvocht |
Extensie | strekken van ledematen |
Extern | uitwendig |
Extracellulair | buiten de cel gelegen |
Extracorporaal | buiten het lichaam |
Extract | ingedikt aftreksel |
Extractie | uittrekking |
Extrapiramidaal | buiten de piramidebaan (motorische zenuwbanen) |
Extrarenaal | buiten de nier |
Extrasystole | ontijdige hartsamentrekking |
Extravasaal | extravasculair (buiten de bloedvaten) |
Extravasatie | vochtuitstorting |
Extreem | uiterst |
Extremiteit | een van de ledematen |
Faciaal | met betrekking tot het aangezicht |
Factor | meewerkende oorzaak |
Faecaal | met betrekking tot de ontlasting |
Faeces | ontlasting |
Fagocytose | vernietiging door een cel van schadelijke bestanddelen die in het levend weefsel zijn binnengedrongen |
Fallisch | met betrekking tot het mannelijk lid |
Farmaceutisch | uit de apotheek, m.b.t. de productie van geneesmiddelen |
Farmacodynamie | leer van de werking van geneesmiddelen op een levend wezen |
Farmacokineticum | leer van de werking van geneesmiddelen in het lichaam |
Farmacologisch | leer van de geneesmiddelen en de interactie tussen deze en een levend biologisch systeem betreffende |
Farmacon | geneesmiddel |
Faryngitis | keelontsteking |
Fasciculatie | spiertrillen |
Fase | trap van ontwikkeling |
Fataal | noodlottig |
Febriel | koortsig |
Feedback | terugkoppeling |
Femoralis | met betrekking tot het dijbeen |
Fenomeen | verschijnsel |
Fermentatie | gisting |
Ferriprief | gekenmerkt door ijzergebrek |
Fertiliteit | vruchtbaarheid |
Fibrillatie | Samentrekking van afzonderlijke spiervezels. Vorm van hartritmestoornis |
Fibrine | vezelstof in het bloed |
Fibrinolytisch | wat eiwit in gestold bloed oplost |
Fibrose | woekering van bindweefsel |
Filmcoated | met een doorschijnend omhulsel |
Filtratie | filtering |
Fiool | medicijnflesje |
First-Pass | eerste hindernis |
Fissuur | spleet, kloof |
Fistel | pijpzweer |
Fixatie | vasthechting |
Flaccidus | slap |
Fladderen | flutter, vorm van hartaritme, waarbij de boezems of kamers zich zeer snel ritmisch samentrekken |
Flatulentie | opgeblazenheid, gasophoping in de darmen |
Flebitis | aderontsteking |
Flebografie | foto van de aders |
Flegmone | weefselontsteking met ettering |
Flexie | buiging, buigbeweging in een gewricht door de buigspieren |
Fluor Albus | witte vloed |
Flush | blozen |
Fobie | ziekelijke vrees |
Foetaal | met betrekking tot het ongeboren kind |
Foetoplacentaal | met betrekking tot ongeboren kind en moederkoek |
Foetotoxisch | schadelijk voor het ongeboren kind |
Folliculitis | ontsteking van de haarzakjes |
Fontanel | nog niet verbeende plek in de schedel bij baby |
Fotofobie | lichtschuwheid |
Fotosensibilisatie | overgevoelig worden voor licht |
Fotosensibiliteit | overgevoeligheid voor licht |
Fractie | deel |
Fractuur | been(bot)breuk |
Frequentie | aantal keren per tijdseenheid |
Frigiditeit | geslachtelijke koelheid |
Functie | taak |
Fundamenteel | van het grootste belang |
Fungicidum | stof die schimmels doodt |
Fungistatisch | schimmelwerend |
Fungus | schimmel |
Furunculose | steenpuistziekte |
Fysico-Chemisch | met betrekking tot de natuurkundige aspecten van de scheikunde |
Fysiologisch | door de natuur bepaald, de natuurlijke verrichtingen van levende wezens of hun organen betreffend |
Fysisch | lichamelijk |
Galactorroe | melkvloed |
Galenisch | naar de historische medische leer van Galenus |
Ganglion | zenuwknoop |
Gangreen | koudvuur |
Gastralgie | maagkramp |
Gastritis | maagwandontsteking |
Gastro-Duodenaal | met betrekking tot maag en twaalfvingerige darm |
Gastro-Enteritis | ontsteking van maag en darm |
Gastro-Intestinaal | met betrekking tot maag en darm |
Gastro-Oesofageaal | met betrekking tot maag en slokdarm |
Genetisch | met betrekking tot de erfelijkheid |
Genitaal | met betrekking tot de geslachtsorganen |
Genito-Urinair | met betrekking tot de geslachtsorganen en de urinewegen |
Geriatrisch | medische zorg voor oudere mens |
Germicide | kiemdodende stof |
Gestatie | drachttijd (zwangerschaptstijd) |
Gingivitis | tandvleesontsteking |
Glaucoom | groene staar |
Glomerulair | met betrekking tot de vaatkluwens |
Glomerulonephritis | ontsteking van de vaatkluwens in de nierschors |
Glossitis | tongontsteking |
Habitueel | uit gewoonte |
Haematemesis | bloedbraken |
Hallucinatie | zinsbedrog, waanvoorstelling |
Heesheid | heesheid |
Hematologisch | met betrekking tot de leer van het bloed |
Hematoom | bloeduitstorting in de huid |
Hematurie | bloed in de urine |
Hemeralopie | nachtblindheid |
Hemiplegie | halfzijdige verlamming |
Hemodialyse | bloedzuivering door middel van een kunstnier |
Hemofilie | bloederziekte |
Hemolyse | vernietiging van de rode bloedlichaampjes |
Hemopathie | bloedziekte |
Hemoperfusie | bloedzuivering door middel van een kunstnier |
Hemopontisch | bloedvormend |
Hemopton | bloedspuwen |
Hemorragie | bloeding |
Hemorroïde | aambei |
Hemostase | bloedstelping |
Hepatisch | met betrekking tot de lever |
Hepatitis | leverontsteking |
Hepatobiliair | met betrekking tot lever en gal |
Hepatocellulair | met betrekking tot de levercellen |
Hepatomegalie | leververgroting |
Hepatotoxisch | wat de lever beschadigt |
Herediteit | erfelijkheid |
Hermetisch | luchtdicht |
Hernia | breuk |
Herpes Simplex | koortsuitslag, virusinfectie |
Herpes Zoster | gordelroos |
Hirsutisme | overmatige beharing |
Histologisch | met betrekking tot de weefselleer |
Homeostase | zelfregulering, chemisch en fysiologisch evenwicht |
Homogeen | gelijksoortig |
Homoloog | overeenkomstig |
Hormonaal | met betrekking tot hormonen |
Hormoonspiraal | anticonceptiemiddel; T-vormig kunststof voorwerp in de baarmoeder met hormoonafgifte |
Hospitalisatie | opneming in een ziekenhuis |
Humeralis | met betrekking tot de schouder |
Humeroscapulair | met betrekking tot de schouder en het schouderblad |
Humor | lichaamsvocht, vochtigheid |
Humoraal | met betrekking tot de lichaamsvochten |
Hydradatie | chemisch proces waarbij water aan een scheikundige verbinding wordt toegevoegd |
Hydro-Alcoholisch | met betrekking tot water en alcohol |
Hydrocephalus | waterhoofd |
Hydrofiel | wateropslorpend |
Hydrofoob | waterafstotend |
Hydrolyse | splitsing van scheikundige verbindingen onder opneming van water |
Hydrothorax | vocht in de borstholte |
Hygiënisch | met betrekking tot de lichaamszorg |
Hyperaldosteronisme | verhoogde produktie van hormonen door de bijnierschors |
Hyperalgesie | verhoogde gevoeligheid voor pijn |
Hyperbaar | onder verhoogde druk |
Hypercapnie | te hoog CO2 gehalte van het bloed |
Hyperemesis | overmatig braken |
Hyperemie | bloedaandrang, overmatig bloedgehalte van een orgaan of lichaamsdeel |
Hyperesthesie | overmatige gevoeligheid |
Hyperglykemie | verhoogd suikergehalte in het bloed |
Hyperhidrosis | overmatige zweetafscheiding |
Hyperkaliëmie | te hoge kaliumspiegel in het bloed |
Hyperkeratose | overmatige verhoorning van de huid |
Hyperkinesie | overmatige bewegingsdrang |
Hyperlipidemie | verhoogd vetgehalte in het bloed |
Hyperostose | beenuitwas, op verschillende plaatsen optredende botverdikking |
Hyperplasie | bovenmatige vermeerdering van weefsel |
Hyperpyrexie | hoge koorts |
Hyperreflexie | verhoogde reactie op prikkels (te hoge reflex) |
Hypersecretie | verhoogde afscheiding |
Hypersensitiviteit | verhoogde gevoeligheid |
Hyperstimulatie | overmatige prikkeling |
Hypertensie | verhoogde bloeddruk |
Hyperthermie | verhoogde lichaamstemperatuur |
Hyperthyroïde | overmatige werking van de schildklier |
Hypertonie | verhoogde (spier)spanning |
Hypertrichose | overmatige haargroei |
Hypertrofie | bovenmatige groei |
Hyperurikemie | overmaat aan urinezuur in het bloed |
Hyperventilatie | angstige ademhaling, overbeademing |
Hypervitaminose | overmaat aan vitamine |
Hypervolemie | te groot bloedvolume |
Hypnotisch | met betrekking tot hypnose (een tijdelijke trance-achtige toestand) |
Hypoacousis | hardhorigheid |
Hypochondrie | overdreven bezorgdheid om de eigen gezondheid |
Hypodermaal | onder de huid toegediend |
Hypofysair | met betrekking tot het hersenaanhangsel |
Hypoglykemie | te laag gehalte aan bloedsuiker |
Hypogonadisme | onvoldoende werking van de geslachtklieren |
Hypokaliëmie | verlaagde kaliumspiegel van het bloed |
Hypomanie | lichte vorm van ziekelijke aandrift (psychische opwindingstoestand) |
Hypoplasie | onvoldoende ontwikkeling |
Hypotensie | lage bloeddruk |
Hypotensief | wat de bloeddruk verlaagt |
Hypothalamisch | met betrekking tot een deel van de tussenhersenen |
Hypothermie | onderkoeling |
Hypothese | veronderstelling |
Hypothyroïdie | onvoldoende werking van de schildklier |
Hypotonie | verlaagde spierspanning |
Hypotrofie | onvoldoende groei |
Hypourikemie | onvoldoende urinezuur in het bloed |
Hypoventilatie | tekortschietende ademhaling |
Hypovitaminose | tekort aan vitamine |
Hypovolemie | onvoldoende bloedvolume |
Hypoxemie | zuurstoftekort in het bloed |
Hypoxie | zuurstoftekort in de weefsels |
Hysterectomie | verwijdering van de baarmoeder |
Iatrogeen | door medisch ingrijpen veroorzaakt |
Ichthyose | visschubbenziekte |
Icterus | geelzucht |
Identiek | van dezelfde oorsprong |
Identificatie | vereenzelviging |
Idiopathisch | van onbekende oorzaak |
Idiosyncrasie | aangeboren overgevoeligheid voor bepaalde voedings- en geneesmiddelen |
Ileitis | ontsteking van het laatste deel dunne darm |
Ileus | belemmering van de darmwerking |
Immaturiteit | onrijpheid |
Immobilisatie | onbeweeglijk maken |
Immunisatie | opwekken van onvatbaarheid |
Immuniteit | onvatbaarheid voor een ziekte |
Immunogeen | wat onvatbaarheid (afweer) veroorzaakt |
Immunologisch | met betrekking tot onvatbaarheid voor schadelijke invloeden |
Immunosuppressivum | afweeronderdrukker |
Immuun | onvatbaar |
Impetigo | etterige huidontsteking |
Implantatie | inplanting |
Implicatie | verwikkeling |
Impotentie | onvermogen tot geslachtsgemeenschap |
Impregnatie | binnendringen van de zaadcel in de eicel |
In Situ | op de gewone plaats |
In Vitro | in een reageerbuis |
In Vivo | in het levende organisme |
Inactief | onwerkzaam |
Inadequaat | niet passend |
Incarceratie | inklemming |
Incidenteel | bijkomend |
Incidentie | voorkomen per jaar |
Incisie | insnijding |
Incisief | snijdend |
Inclusief | met inbegrip van |
Incompatibel | onverenigbaar |
Incontinentie | onvermogen om urine of ontlasting op te houden |
Incorporatie | vermenging |
Incubatie | sluimeren van een ziektekiem |
Indicatie | aanwijzing |
Indicatief | aanduidend |
Indiceren | aanwijzen |
Indirect | niet rechtstreeks |
Individueel | afzonderlijk |
Inductie | gevolgtrekking |
Induratie | verharding |
Inertie | traagheid |
Infantiel | kinderlijk |
Infarct | plaatselijke bloedeloosheid van weefsel |
Infaust | ongunstig bijv. Infauste prognose= met dodelijke afloop |
Infectie | besmetting met ziektekiemen |
Infiltratie | vochtafzetting |
Inflammatie | ontsteking |
Influenza | griep |
Infusie | toedienen van vloeistoffen |
Infuus | vochttoediening in de bloedvaten |
Ingestie | innemen van voedsel en drank |
Inguinaal | met betrekking tot de liesstreek |
Inhalatie | inademing van dampen |
Inherent | samengaand |
Inhibitie | remming |
Initiaal | initieel, aanvankelijk |
Initiële Dosis | aanvankelijke hoeveelheid van een geneesmiddel |
Injectie | inspuiting |
Innervatie | zenuwwerking |
Inoperabel | niet meer heelkundig te behandelen |
Inotroop | van invloed op de hartspier |
Insertie | aanhechting |
Insomnia | slapeloosheid |
Inspiratie | inademing |
Instabiliteit | onbestendigheid |
Instillatie | indruppeling |
Instructie | order |
Insufficiëntie | onvoldoende werking |
Insufficiëntie | ontoereikende werking |
Insult | epileptische aanval, toeval |
Intact | in goede staat |
Integriteit | ongeschonden toestand |
Intelligentie | verstandelijke begaafdheid |
Intensiteit | sterkte |
Intentietremor | beving bij beweging |
Interactie | onderlinge beïnvloeding |
Intercostaal | tussen de ribben |
Interferentie | verstoring |
Interindividueel | van mens tot mens verschillend |
Intermediair | in het midden liggend |
Intermitterend | met onderbrekingen |
Intern | inwendig |
Interpretatie | uitleg |
Interstitieel | tussenliggend |
Intertrigo | wondpijn van de huid |
Interval | tussenperiode |
Interventie | ingreep |
Intervertebraal | tussen twee wervels |
Intestinaal | met betrekking tot de darm |
Intolerantie | onvermogen om te verdragen |
Intoxicatie | vergiftiging |
Intra-Individueel | bij dezelfde mens verschillend |
Intra-Oculair | in het oog |
Intramusculair | in de spier |
Intrathecaal | binnen de hersen- of ruggemergsvliezen |
Intravasaal | intravasculair, in een (bloed)vat |
Intraveneus | in de ader |
Intrinsiek | wezenlijk |
Intubatie | inbrengen van een beademings buis |
Invalideren | ongeldig maken |
Invasief | waarbij een instrument in een orgaan ingebracht wordt |
Invertsuiker | mengsel van gelijke delen druivesuiker en vruchtesuiker |
Involutie | natuurlijke veroudering |
Ionisatie | ontleding in ionen (de kleinste elektrisch geladen deeltjes) |
Ionogram | beeld van de ontleding in ionen |
Iridocyclitis | gepaarde ontsteking van regenboogvlies en straallichaam |
Iritis | regenboogvliesontsteking |
Irreversibel | onomkeerbaar |
Irrigatie | besproeiing |
Irrigatie | uitspoeling |
Irritatie | prikkeling |
Ischemie | plaatselijk tekort aan bloedtoevoer |
Isocorie | Gelijkheid van vorm en grootte van de pupillen. |
Isoleren | afsluiten |
Isotonisch | isotoon, van gelijke osmotische druk als de omgeving |
Jejunum | deel van dunne darm |
Juveniel | met betrekking tot de jeugd |
Katabolisme | weefselafbraak |
Katalyseren | snel voort doen gaan |
Keloïd | littekengezwel (woekering) |
Keratitis | oogbindvliesontsteking |
Keratoconjunctivitis | ontsteking van oogbindvlies en hoornvlies |
Keratolyticum | middel dat de hoornlaag van de huid verweekt |
Keto-Acidose | zuurvergiftiging (verstoring van de stofwisseling) bij suikerziekte |
Kinetisch | wat beweging veroorzaakt |
Klassiek | bij uitstek bijv. Klassiek verschijnsel= verschijnsel zoals dat in de boekjes beschreven is |
Klinisch | direct voor de arts (hulpverlener) zichtbaar |
Koilonychie | lepeltjesnagels |
Koolhydraat | verbinding van koolstof |
Kristallisatie | kristalvorming |
Kristalurie | aanwezigheid van kristallen in de urine |
Kruisallergie | overgevoeligheid uitgelokt door een bestaande overgevoeligheid |
Kruisinfectie | besmetting opgelopen binnen het ziekenhuis |
Kruisresistentie | gekruiste weerstand, resistent worden van bacteriestam voor antibioticum, verwant aan antibioticum waarmee bacteriestam wordt behandeld. |
Kwalitatief | naar de hoedanigheid |
Kwantitatief | met betrekking tot de hoeveelheid |
Kyste | holte gevuld met vocht |
Kystische Fibrose | aandoening van exocriene klieren |
Labiel | onstandvastig, wankelbaar |
Laceratie | weefselverscheuring |
Lacrimaal | met betrekking tot tranen |
Lactatie | borstvoeding |
Laryngitis | slijmvliesontsteking van het strottehoofd |
Lassitudo | vermoeidheid |
Latent | sluimerend |
Latentietijd | tijd tussen prikkeling en reactie (waarin niets merkbaar is) |
Lateraal | aan de zijkant (buitenkant) |
Laxativum | middel dat de stoelgang bevordert |
Lenticulair | lensvormig |
Lesie | letsel |
Letaal | dodelijk |
Lethargie | ziekelijke slaaptoestand, sloomheid |
Leukemie | bloedkanker |
Leukocytair | met betrekking tot de witte bloedlichaampjes |
Leukocytose | te veel witte bloedcellen |
Leukopenie | vermindering van het aantal witte bloedlichaampjes |
Leukoplakie | witte vlekken, plekvormige witte verkleuring van slijmvlies door chronische ontsteking |
Leukorroe | witte vloed |
Libido | geslachtsdrift |
Lichenificatie | huidverdikking |
Ligament | bindweefselband |
Limbisch | met betrekking tot de omranding |
Lineair | lijnvormig |
Lipide | vetachtige stof |
Lipodystrofie | stoornis in de vetstofwisseling |
Lipofiel | door vet aangetrokken |
Lipoproteïne | verbinding van eiwit en vetachtige stof |
Liposoom | vetdeeltje met opgelost geneesmiddel binnenin |
Liquifilm | vetlaagje op vloeistof zoals een vetdruppel zich verspreid over wateroppervlak |
Liquor | vloeistof |
Livedo | blauw-zwarte huidverkleuring |
Lobus | kwab |
Lochia | kraamvloed, bloedstolsels uit baarmoeder na bevalling |
Locomotorisch | met betrekking tot verplaatsing of bewegingsapparaat |
Locoregionaal | in hetzelfde lichaamsdeel |
Lokaal | plaatselijk, van beperkte omvang |
Lokalisatie | plaatsbepaling |
Luetisch | door de geslachtsziekte veroorzaakt |
Lumbaal | met betrekking tot de lende, het lage deel van de wervelkolom |
Lumbago | spit, lendenpijn |
Lumen | natuurlijke holte (ruimte) |
Luxatie | ontwrichting |
Lymfadenopathie | afwijking van de lymfeklieren |
Lymfocytair | met betrekking tot de witte bloedlichaampjes |
Lymfoom | lymfekliergezwel |
Lymphangitis | ontsteking van de lymfevaten |
Lyofilisaat | resultaat van vriesdroging |
Lytisch | oplossend |
Maceratie | verweking v. weefsel |
Macula | vlek, gele vlek op het netvlies van oog |
Maculopapuleus | met vlekken gepaard |
Malabsorptie | gebrekkige opname van voedingsstoffen |
Malaise | gevoel van onwelzijn |
Malformatie | misvorming |
Maligne | kwaadaardig |
Mammair | met betrekking tot de vrouwelijke borstklier |
Manie | ziekelijke neiging (opgewonden psychische toestand) |
Manifest | onmiddellijk herkenbaar |
Manifestatie | waarneembaar verschijnsel |
Manisch | ziekelijk aangelegd (opgewonden psychische toestand) |
Massage | manuele behandeling |
Massief | sterk |
Masticatoir | met betrekking tot het kauwen |
Mastitis | onsteking van de borstklier |
Mastocyt | mestcel |
Mastodynie | pijn in de borstklier |
Mastoiditis | ontsteking van het slaapbeen, veroorzaakt door ontsteking van het middenoor |
Maxillair | met betrekking tot de bovenkaak |
Maximaal | het grootst mogelijk |
Maximum | grootst mogelijke hoeveelheid |
Mechanisme | samenstel van bewegende delen |
Mediaan | op de middellijn |
Mediator | hulpmiddel |
Medicament | medicijn |
Medicatie | voorschrijven van geneesmiddelen |
Medicinaal | geneeskrachtig |
Mediëren | bemiddelen |
Medisch | geneeskundig |
Medullair | mergachtig |
Megacolon | vergrote dikke darm |
Megaloblastair | met vergrote moedercellen in de rode bloedlichaampjes |
Melaena | zwarte stoelgang a.g.v bloed in ontlasting |
Melanoom | kwaadaardig gezwel v.d. huid (uitgaand van moedervlek) |
Melanose | donkere verkleuring |
Membraan | dun vlies |
Menarche | eerste maandstonden, de eerste keer dat er een menstruatie is en daarmee de puberteit |
Mengbaar | wat gemengd kan worden |
Meningitis | hersenvliesontsteking |
Menopauze | overgangsjaren |
Menorragie | hevige maandstonden, hevige menstruatie |
Menstruatie | maandstonden, maandelijkse bloeding bij de vrouw |
Mentaal | verstandelijk |
Mesentericus | met betrekking tot het buik-darmvlies |
Metaboliet | stofwisselprodukt |
Metabolisatie | omzetting in de stofwisseling |
Metabolisme | stofwisseling |
Metaplasie | weefselvormverandering |
Metastase | uitzaaiing |
Meteorisme | windzucht, opgeblazenheid |
Methemoglobinemie | aandoening van de bloedkleurstof |
Metrorragie | onregelmatige baarmoederbloeding |
Micel | kleine vetdruppel |
Microbiologisch | met betrekking tot de kleinste levende wezens |
Microcirculatie | bloedsomloop door de kleinste slagaders |
Micrografie | zeer klein handschrift |
Microgram | miljoenste gram |
Microniseren | verpulveren |
Microorganisme | kleinste levend wezen |
Microscopisch | voor het blote oog onzichtbaar |
Microsomaal | kleinste deeltje in een cel betreffend |
Microsporum | huidschimmel met kleine sporen |
Microvillus | bijzonder kleine uitstulping van de celmembraan |
Mictie | het lozen van urine |
Migraine | schele hoofdpijn |
Milieu | omgeving |
Mimiek | gezichtsuitdrukking |
Mineralisatie | afzetting van kalkzouten |
Mineralocorticoïde | hormoon uit de bijnierschors |
Minimaal | het kleinst mogelijk |
Minimaliseren | als onbeduidend voorstellen |
Minimum | kleinst mogelijke hoeveelheid |
Miotisch | wat de pupil vernauwt |
Mitose | gewone celdeling |
Mobilisatie | beweeglijk maken |
Mobiliteit | beweeglijkheid |
Modificeren | wijzigen |
Modulator | plaatselijke stop in de weefsels |
Moleculair | bestaande uit moleculen (kleinste deeltje van stof, dat nog alle eigenschappen van die stof vertoont) |
Monitoring | bewaking |
Monocomponent | geneesmiddel zonder nevenbestanddelen |
Mononucleose | vermeerdering van eenkernige witte bloedlichaampjes |
Monotherapie | behandeling met één geneesmiddel |
Morbiditeit | ziektecijfer |
Morfinomimetecum | stof die als morfine werkt |
Mortaliteit | sterftecijfer |
Motiliteit | vermogen om spontaan te bewegen |
Motorisch | met betrekking tot beweging |
Mucociliair | met betrekking tot slijmvlies en trilharen |
Mucocutaan | met bestrekking tot huid en slijmvliezen |
Mucolyticum | slijmoplossend middel |
Mucopurulent | slijmig en etterig |
Mucosa | slijmvlies |
Mucus | slijm |
Multidosis | grote hoeveelheid geneesmiddelen |
Multipara | vrouw die meer dan eens heeft gebaard |
Multipel | veelvoudig |
Musculair | met betrekking tot de spieren |
Musculair Relaxans | middel dat de spieren ontspant |
Musculatuur | spierstelsel |
Mutageen | wat verandering teweegbrengt |
Mutatie | sprongsgewijze verandering |
Mutisme | onvermogen om te spreken |
Myalgie | spierpijn |
Myasthenie | spierzwakte |
Mycobacterie | zuurvaste staafjesbacterie |
Mycologisch | met betrekking tot schimmels |
Mycose | door een schimmel veroorzaakte ziekte |
Mycotisch | door schimmels veroorzaakt |
Mydriaticum | pupilverwijder |
Myelomatose | meerdere myelomen |
Myeloom | kwaadaardig gezwel van ruggemerg of beenmerg |
Myelosuppressie | remmende werking op het beenmerg |
Myelotoxisch | giftig voor het beenmerg |
Myocarditis | ontsteking van de hartspier |
Myopathie | spierziekte |
Myopie | bijziendheid |
Myositis | spierontsteking |
Nadelig | kwalijk |
Nadir | voetpunt |
Narcoticum | verdovend middel |
Nasaal | met betrekking tot de neus |
Nasolacrimaal | met betrekking tot de neus en tranen |
Natriurese | uitscheiding van zouten met de urine |
Nausea | misselijkheid |
Necrolyse | afsterving van weefsel |
Necrose | weefselversterf |
Nefritis | nierontsteking |
Nefroliet | niersteen |
Nefropathie | nierziekte |
Nefrotisch | met betrekking tot nierziekten |
Nefrotoxisch | giftig voor de nieren |
Negatief | afwezig |
Neonataal | met betrekking tot de eerste weken na de geboorte |
Neoplastisch | gepaard gaand met nieuwvorming |
Nervositeit | zenuwachtigheid |
Neuraal | met betrekking tot de zenuwen |
Neuralgie | zenuwpijn |
Neuritis | zenuwontsteking |
Neurodermitis | huidaandoening met lichte zenuwstoornissen |
Neuroleptanalgesie | middel dat pijnstilling en veranderend bewustzijn geeft |
Neurolepticum | middel gebruikt bij geestesziekte |
Neurologisch | met betrekking tot de zenuwen |
Neuromusculair | met betrekking tot zenuwen en spieren |
Neuronaal | met betrekking tot een zenuwcel |
Neuropathie | zenuwziekte |
Neurotisch | met betrekking tot een ziekelijke houding |
Neurotoxisch | giftig voor het zenuwstelsel |
Neurotransmitter | chemische stof als overbrenger van de zenuwprikkel |
Neurovegetatief | met betrekking tot het autonome zenuwstelsel |
Neutralisatie | opheffing |
Neutrofiel | kleurbaar met neutrale kleurstoffen |
Neutropenie | tekort aan witte bloedlichaampjes |
Neveneffect | bijwerking |
Nidatie | innesteling |
Niersteen | verkalking in het nierbekken |
Nihil | niets |
Nocturnus | nachtelijk |
Nodeus | knobbelig |
Normalisatie | in overeenstemming brengen met een norm |
Normotensief | met gewone bloeddruk |
Nosocomiaal | door verblijf in het ziekenhuis veroorzaakt |
Nullipara | vrouw die nog geen kind heeft gebaard |
Nummulair | ter grootte van een muntstuk bijv. Bij huidafwijking |
Nutriënt | voedingsstof |
Nycturie | verhoogde urinelozing in de nacht |
Nystagmus | oogsiddering, ongecontroleeerde snelle beweging van het oog |
Obesitas | vetzucht |
Objectief | waarneembaar |
Observatie | waarneming |
Obsessie | dwangvoorstelling |
Obstetrisch | verloskundig |
Obstipatie | moeilijke stoelgang |
Obstructie | verstopping |
Occasioneel | nu en dan voorkomend |
Occlusie | afsluiting |
Occult | verborgen |
Oculair | oog-, met betrekking tot het oog |
Oculogyrisch | met betrekking tot de oogbewegingen |
Oculomotoor | met betrekking tot de beweging van het oog |
Odor | reukzin |
Oedeem | waterzucht |
Oesophagitis | ontsteking van de slokdarm |
Oestrogeen | vrouwelijk hormoon |
Oftalmisch | met betrekking tot oogziekten |
Oftalmologisch | met betrekking tot de oogheelkunde |
Oligoelement | spoorelement |
Oligomenorroe | menstruaties met grote onregelmatige tussenpozen |
Oligurie | verminderde uitscheiding van urine |
Oncolyticum | middel dat de groei van gezwellen remt |
Oncotisch | met betrekking tot zwelling |
Opalescent | bijna doorschijnend |
Opiaat | opiumbevattend geneesmiddel |
Opisthotonus | krampachtige achteroverstrekking van het lichaam |
Opportunistisch | toevallig schadelijk, alleen onder deze omstandigheden schadelijk |
Optimaal | het beste |
Optisch | met betrekking tot het licht |
Oraal | met betrekking tot de mond |
Orbitaal | met betrekking tot de oogkas |
Orchitis | ontsteking van de teelbal |
Orgasme | lustgevoelens bij seksuele opwinding (klaarkomen) |
Oriëntatie | vermogen tot plaatsbepaling |
Orofaciaal | met betrekking tot de mond en het gelaat |
Orthopedisch | met betrekking tot de behandeling van misvormingen van beenderen en gewrichten |
Orthostatisch | wat bij rechtstaan optreedt |
Osmolaliteit | concentratie van een oplossing weergegeven door aantal osmols per kg oplosmiddel |
Osmotisch | door wederzijdse doordringing veroorzaakt |
Ossiculum | beentje |
Ossificatie | beenvorming |
Osteoarthritis | gewrichtsontsteking tot op het bot |
Osteodystrofie | groeistoornis van het beenweefsel |
Osteolyse | verdwijning van beenweefsel |
Osteomalacie | beenverweking |
Osteomyelitis | botontsteking |
Osteoporose | botontkalking |
Osteotomie | uitsnijding van bot |
Otitis | oorontsteking |
Otorinolaryngologie | oor-neus-keelheelkunde |
Otorroe | loopoor |
Otosclerose | erfelijke doofheid |
Ototoxisch | schadelijk voor het oor |
Ovariaal | ovarieel |
Overdosering | toediening van een te grote hoeveelheid |
Overdosis | te grote dosis |
Ovulatie | eisprong |
Ovum | ei |
Oxydatie | verbinding met zuurstof |
Oxygenatie | verzadiging met zuurstof |
Oxytocisch | wat de bevalling bespoedigt |
Oöforectomie | operatieve (heelkundige) verwijdering van de eierstokken |
Pacemaker | gangmaker, hartprikkelaar |
Palliatief | verzachtend |
Palpebraal | met betrekking tot het ooglid |
Palpitatie | klopping van het hart |
Pancreatitis | ontsteking van de alvleesklier |
Pancytopenie | vermindering van alle cellen in het bloed |
Panniculitis | ontsteking van het onderhuidse vetweefsel |
Papel | huidknobbeltje |
Papillair | van papillen(knobbeltjes) voorzien |
Papillitis | ontsteking van de papil (knobbeltje) |
Papiloedeem | waterzucht (zwelling) van de papil |
Paracentese | doorprikking bij. Van het trommelvlies van het oor |
Paradoxaal | in strijd met de verwachting |
Parallel | evenwijdig |
Paralyse | verlamming |
Parameter | kenmerk |
Paranoia | achtervolgingswaanzin |
Paraplegie | verlamming aan beide zijden van het lichaam |
Parasitair | door parasieten veroorzaakt |
Parasympathicomimeticum | geneesmiddel dat de werking van het autonoom zenuwstelsel nabootst |
Parathyreoïd | met betrekking tot de bijschildklieren |
Paraveneus | naast de ader |
Parenchym | klierweefsel |
Parenteraal | door inspuiting, direct in de bloedvaten |
Parese | gedeeltelijke verlamming |
Paresthesie | tinteling |
Pariëtaal | tot de wand behorend |
Parkinsonisme | ziekteverschijnselen met de kenmerken van de ziekte van Parkinson |
Paronychia | ontsteking van het nagelbed |
Parotitis | bof, ontsteking van de parotis (speekselklier in mond) |
Paroxismaal | paroxistisch, in aanvallen optredend |
Partikel | klein deeltje |
Partus | baring |
Passage | ontlasting, doorgang |
Passief | niet zelfstandig werkzaam |
Pathogeen | stof die ziekte veroorzaakt |
Pathologisch | ziekte |
Patiënt | zieke mens |
Peak Flow | hoogste uitademingssnelheid |
Pediatrisch | met betrekking tot de kindergeneeskunde |
Pediculose | luizenplaag |
Pelvicus | tot het bekken behorend |
Pemphigus | etterblaasjes |
Penetratie | binnendringing |
Penicillinase | verhoogde weerstand tegen penseelschimmel |
Penis | mannelijk lid |
Peptisch | wat de spijsvertering bevordert |
Per os | door de mond |
Perceptie | waarnemingsvermogen |
Percutaan | door de huid heen |
Perforatie | doorboring |
Perfusie | vochttoediening |
Perianaal | rondom de aars (uitgang van de endeldarm) |
Periarthritis | ontsteking rondom een gewricht |
Pericarditis | hartvliesontsteking |
Periduraal | rond het harde hersenvlies |
Perifeer | aan de buitenzijde |
Perinataal | kort voor en na de geboorte |
Perineaal | met betrekking tot de bilnaad |
Periodiek | periodisch, regelmatig terugkerend |
Perioraal | rondom de mond |
Periorbitaal | rondom de oogkas |
Peristaltiek | darmbeweging |
Peritonitis | buikvliesontsteking |
Perivasculair | rondom de vaten |
Permanent | één of meer jaren durend |
Permanent | blijvend |
Permeabiliteit | doordringbaarheid |
Pernicieus | gevaarlijk, kwaadaardig |
Peroperatief | tijdens een heelkundige ingreep |
Peroraal | door de mond, bijv. van een intubatie |
Persistens | persisterend, blijvend, aanhoudend, hardnekkig |
Perspiratio | huidademhaling |
Pertussis | kinkhoest |
Perversie | perversiteit, tegennatuurlijkheid, verdorvenheid |
Pessarium | anticonceptiemiddel; rubber kapje in de vagina dat de baarmoedermond afsluit |
Petechieën | kleine puntvormige huidbloedingen |
Petit Mal | korte aanval van vallende ziekte, korte toeval |
Ph | zuurgraad |
Pigmentatie | verkleuring |
Pilo-erectie | rechtop gaan staan van lichaamsharen (kippevel) |
Pityriasis | zemelenuitslag v.d. huid |
Placebo | geneesmiddel zonder werking |
Placenta | moederkoek |
Plasma-Expander | geneesmiddel dat de druk van bloed op omliggend weefsel verhoogt |
Plasmaproteïne | eiwit in het bloedplasma |
Plasminogeen | eiwit in het bloed |
Pleuritis | borstvliesontsteking |
Plexus | netwerk van zenuwen of bloedvaten |
Pneumonie | longontsteking |
Pneumopathie | longziekte |
Poliomyelitis | virusinfectie o.a. van de grijze stof van het ruggemerg |
Polyarthritis | ontsteking van meer dan één gewricht |
Polydipsie | verhoogd dorstgevoel, veel drinken |
Polymorf | veelvormig |
Polyneuritis | ontsteking van verschillende(meerdere) zenuwen |
Polypeptide | keten van een groot aantal met elkaar verbonden aminozuren |
Polytherapie | behandeling met meerder methoden |
Polyurie | vermeerderde urinelozing |
Polyvalent | meerwaardig |
Populatie | bevolking |
Porfyrie | verstoorde vorming van rode kleurstof in het bloed |
Positief | aanwezig |
Post Partum | na de bevalling |
Posterior | aan de achterkant |
Postmenopauzaal | na de overgangsjaren bij de vrouw |
Postnataal | na de geboorte |
Postoperatief | na een heelkundige ingreep |
Postprandiaal | na de maaltijd |
Posttraumatisch | na een letsel |
Postureel | met betrekking tot de houding |
Potentialisering | versterking van de werking van een geneesmiddel door een ander |
Potentie | kracht |
Potentieel | mogelijk |
Potentiëring | versterking |
Precipitatie | neerslag |
Precordiaal | vóór het hart |
Precursor | voorloper |
Predispositie | vatbaarheid |
Preëclampsie | voorafgaand aan stuipen tijdens de zwangerschap |
Preklinisch | voor de ziekte merkbaar wordt |
Preliminair | voorafgaand |
Preload | voorbelasting |
Prematuur | voortijdig |
Premedicatie | toediening van geneesmiddelen ter voorbereiding van de patiënt op een behandeling |
Premenstrueel | voor de maandstonden (maadelijkse bloeding) bij de vrouw |
Prenataal | voor de geboorte |
Preoperatief | voor de operatie |
Preparaat | bereiding van chemische stof, geneesmiddel e.d. |
Preputium | voorhuid van penis |
Presentatie | ligging |
Presynaptisch | voor de synaps liggend, dit is de spleet tussen 2 zenuwcellen |
Preventie | voorkoming (van ziekte) |
Priapisme | een erectie van de penis die veel te lang blijft |
Primair | oorspronkelijk |
Primovaccinatie | eerste inenting (met pokstof) |
Procedure | werkwijze |
Procreatie | voortplanting |
Proctitis | endeldarmontsteking |
Produktie | voortbrenging |
Produktief | voortbrengend |
Profylaxe | voorbehoeding, behandeling om een ziekte te voorkomen |
Progestageen | zwangerschapshormoon |
Prognose | voorspelling van het verloop en de afloop van een ziekte |
Progressief | voortschrijdend |
Prolaps | uitzakking |
Proliferatie | snelle vermenigvuldiging |
Proportioneel | evenredig |
Proptosis | uitpuiling van het oog |
Propulsief | voortstuwend |
Prostaglandine | op een hormoon lijkende stof in het lichaam |
Prostatisme | vergroting van de prostaat (een klier tussen blaas en penis bij de man) |
Prostatitis | ontsteking van de prostaat (een klier tussen blaas en penis bij de man) |
Protease | eiwitsplitsende giststof |
Proteïne | eiwit |
Proteolytisch | eiwitsplitsend |
Prothese | kunstmatig lichaamsdeel (bijv. Een kunstarm) |
Protozoòn | primitief ééncellig organisme |
Protrombine | bloedstollingsfactor |
Protrusie | uitpuiling |
Proximaal | het dichtst bij |
Prurigineus | jeukend |
Pruritus | jeuk |
Pseudomembraneus | met vorming van een schijnbaar membraan (vlies) |
Pseudotumor | schijngezwel |
Psoriasis | schubziekte met overmatige vette schilfers v.d. huid |
Psychiatrisch | met betrekking tot de behandeling van geestelijke stoornissen |
Psychisch | geestelijk |
Psychogeen | door de geest veroorzaakt |
Psycholepticum | geneesmiddel dat bepaalde geestelijke functies onderdrukt |
Psychologisch | met betrekking tot het gevoelsleven |
Psychomotorisch | met betrekking tot bewegingen door de geest veroorzaakt |
Psychose | geestelijke stoornis |
Psychosomatisch | met betrekking tot het verband tussen geest en lichaam |
Psychotroop | wat de geest beïnvloedt |
Ptosis | verzakking veel gebruikt voor een naar beneden gezakt ooglid |
Puberteit | (geslachts)rijpheid |
Puerperium | kraambed |
Pulmonair | met betrekking tot de longen |
Pulsatie | klopping |
Punctie | prik |
Pupildilatatie | pupilverwijding |
Purgatief | middel tegen verstopping |
Purpura | puntvormige bloedingen in de huid |
Purulent | etterig |
Pustuleus | met betrekking tot puisten |
Pyelitis | nierbekkenontsteking |
Pyelonephritis | ontsteking van nier en nierbekken |
Pylorus | maaguitgang |
Pyodermie | etterige huidziekte |
Pyogeen | etterverwekkend |
Pyrexie | koorts |
Pyrogeen | koortsverwekkend |
Pyrosis | maagzuur |
Qrs-Complex | gedeelte uit ECG (hartfilmpje) |
Qt-Interval | gedeelte uit ECG (hartfilmpje) |
Quaternair | viertallig |
Rachitis | Engelse ziekte |
Radioactiviteit | gevaarlijke straling |
Radiografie | fotograferen d.m.v. röntgenstralen |
Radiologisch | m.b.t. de leer van de radioactiviteit |
Radiotherapie | bestraling |
Ragade | scheurtje bijv. In de mondhoek |
Raynaudfenomeen | bleekheid van vingers of tenen |
Reabsorptie | terugresorptie (terugopslorping) |
Reactie | terugwerking |
Reactivering | weer actief maken |
Reactiviteit | vermogen om te reageren |
Reagens | reageermiddel |
Reageren | reactie veroorzaken |
Rebound-effect | terugslag |
Recept | voorschrift |
Receptor | bestanddeel dat gevoelig is voor prikkels |
Recidief | wederinstorting |
Recipiënt | ontvanger |
Recombinant | DNA waarin een stukje vreemd DNA is ingelast |
Reconstitutie | bijeenbrengen van verschillende componenten |
Reconvalescentie | herstel na een ziekte |
Rectaal | met betrekking tot de endeldarm |
Recuperatie | herstel van krachten |
Recurrerend | terugkomend |
Reductie | scheikundige herleiding, vermindering |
Referentie | verwijzing |
Reflectoor | reflectorisch, m.b.t. een reflex |
Reflex | onwillekeurige reactie op bepaalde prikkels |
Reflux | terugvloeiïng |
Refractair | ongevoelig |
Refractiechirurgie | een vorm van oogchirurgie |
Regeneratie | herstelgroei |
Regio | streek |
Regionaal | met betrekking tot een bepaalde streek |
Regressie | achteruitgang |
Regulatie | aanpassing aan de normale toestand |
Regurgitatie | terugstroming (meestal van voedsel uit maag naar mond) |
Rehydratie | opheffing van uitdroging door toevoer van vocht |
Reïnfectie | hernieuwde besmetting |
Relaxans | middel dat ontspanning teweegbrengt |
Relevant | essentieel |
Remissie | tijdelijke vermindering of verdwijning van ziekteverschijnselen |
Renaal | met betrekking tot de nier |
Renine | giststof die de bloeddruk beïnvloedt |
Renovasculair | met betrekking tot nieren en bloedvaten |
Repetitief | zich herhalend |
Replicatie | verdubbeling van DNA tijdens celdeling, herhaling van een experiment |
Reproduktie | vermenigvuldiging |
Research | wetenschappelijk onderzoek |
Resectie | uitsnijding |
Reservoir | plaats waar ziekteverwekkers zich kunnen ophopen |
Residuaal | residueel, overblijvend restant |
Resistent | bestand tegen |
Resorptie | opslorping |
Respiratoir | respiratoor, m.b.t. de ademhaling |
Respons | antwoord |
Restless Legs | rusteloze benen |
Resuscitatie | reanimatie, opwekken van hart bij harstilstand en beademen |
Retard | vertraagde opneming in het lichaam |
Retardatie | vertraging, achterstand |
Retentie | ophouding |
Retinaal | met betrekking tot het netvlies |
Retinopathie | netvliesaandoening |
Retractie | terugtrekking |
Retrobulbair | achter de oogbol |
Retrograad | teruggaand |
Retrosternaal | achter het borstbeen |
Reumatoïd | op reuma gelijkend |
Revaluatie | herwaardering |
Reversibel | omkeerbaar |
Revulsief | afleidend |
Rhinitis | neusverkoudheid |
Rhinopharyngitis | neuskeelholte ontsteking |
Rhonchus | reutelgeruis in ademhalingswegen |
Rigiditeit | stijfheid |
Rinorroe | neusdrop, hevige rinitis (ontsteking van het neusslijmvlies) |
Risicofactor | omstandigheid die de kans op ziekte vergroot |
Risicopatiënt | patient die gevaar loopt om ziek te worden |
Routinematig | zoals gewoonlijk |
Rubella | rodehond |
Ruptuur | verscheuring |
Salicylisme | vergiftiging door gebruik van salicylpreparaten |
Saline | zouthoudend |
Salivatie | speekselvloed |
Salpingitis | ontsteking van de eileider |
Saluretisch | met betrekking tot een zoutuitwasser |
Saprofyt | plant die van organisch afval leeft |
Sarcoom | kwaadaardig gezwel |
Scabies | schurft |
Scarlatina | roodvonk |
Schizofrenie | chronische geestesziekte met perioden van verwardheid en psychose |
Sciatica | ischias, pijn in rug lopend langs de bilzenuw |
Sclera | harde oogrok |
Sclerose | ziekelijke verharding |
Scotoom | blinde vlek in het gezichtsveld |
Seborroe | talgvloed |
Secretie | afscheiding |
Secundair | bijkomstig |
Sedativum | kalmerend middel |
Sedentair | wie een zittend leven leidt |
Sediment | bezinksel |
Sedimentatie | bezinking |
Segment | onderdeel |
Sekwester | stukje los liggend dood weefsel |
Selectief | uitkiezend |
Semisynthetisch | van scheikundige oorsprong |
Seniliteit | geestelijke en lichamelijke ouderdomsverschijnselen |
Sensibilisatie | gevoelig maken |
Sensorieel | sensorisch, gewaarwordend, zintuiglijk, m.b.t. het bewustzijn |
Septikemie | bloedvergiftiging |
Septisch | m.b.t. sepsis, dit is een levenbedreigende toestand omdat ziektekiemen (bijv. Bacterie) zich vermenigvuldigen in het bloed |
Septum | tussenschot |
Sequelae | nasleep van een ziekte |
Seroconversie | omslag van bloedwaarden van seronegatief naar seropositief |
Serologisch | met betrekking tot serum v.h. bloed |
Serum | het vloeibare stof die overblijft als bloed is gestold, vloeistof van het bloed (bloed bestaat uit cellen en vloeistof) |
Shock | toestand die ontstaat door acute te geringe bloedtoevoer naar weefsels door ondervulling van het slagaderlijk systeem |
Shunt | kunstmatige verbinding tussen twee kanalen of bloedvaten |
Sigmoïd | S-vormige bocht tussen colon decendens en endeldarm |
Significant | belangrijk |
Simultaan | gelijktijdig |
Singultus | hik, een onwillekeurige spiersamentrekking van het middenrif |
Sinusaal | met betrekking tot een holte (bijv. Neusbijholte) |
Sinusitis | ontsteking van een bijholte van de neusholte |
Skeletachtig | met betrekking tot het geraamte |
Solutio | oplossing |
Solvens | oplossend geneesmiddel |
Somatisch | met betrekking tot het lichaam |
Somatotrofine | groeihormoon |
Somnambulisme | slaapwandelen |
Somnolentie | slaperigheid |
Soporatief | soporeus, m.b.t. diepe slaap, bewusteloosheid |
Souffle | hartgeruis |
Spasme | kramp |
Spasmodisch | met betrekking tot kramp |
Spasmolyticum | krampstillend middel |
Spasticiteit | verhoogde spierspanning, continue kramp |
Spastisch | krampachtig |
Species | soort |
Specifiek | kenmerkend |
Spectrum | kleurenband |
Spermatogenese | vorming van zaadcellen |
Spermicide | stof die zaadcellen doodt |
Sphincter | sluitspier |
Spinaal | met betrekking tot de wervelkolom |
Spiraaltje | anticonceptiemiddel; koperhoudend voorwerp in de baarmoeder |
Splenomegalie | miltvergroting |
Spondylitis | wervelontsteking |
Sporadisch | niet algemeen voorkomend, zeldzaam |
Spotting | doorbraakbloeding |
Spray | nevel |
Sputum | fluim, speeksel en luchtwegslijm |
Squameus | afschilferend (bijv. Van huid of oppervlakkige cellaag) |
Stabilisatie | evenwichtstoestand |
Stabiliteit | duurzaamheid |
Standaarddosis | gebruikelijke hoeveelheid |
Standaardiseren | tot een éénheid brengen |
Stase | stilstand |
Statistisch | cijfermatig berekend |
Status | stand, toestand, dossier over patiënt in ziekenhuis |
Steady State | evenwicht tussen inspanning en zuurstofgebruik |
Steatorroe | vetontlasting in grote hoeveelheid |
Steatose | vervetting |
Stenose | vernauwing |
Sterilisatie | een handeling waarmee alle ziektekiemen worden gedood |
Steriliteit | onvruchtbaarheid |
Steroïd | verbinding afgeleid van koolwaterstof |
Stimulans | opwekkend middel |
Stomatitis | ontsteking van het mondslijmvlies |
Stomatologisch | met betrekking tot de mondholte |
Strabismus | scheelzien |
Stress | spanning |
Stria | huidstriem (huidstrepen bijv. na zwangerschap) |
Structureel | met betrekking tot de opbouw van een geheel |
Struma | krop |
Stupor | verminderd bewustzijn |
Subacuut | van betrekkelijk korte duur |
Subarachnoïdaal | onder het spinnewebvlies v.d. hersenen gelegen |
Subcapsulair | onder een kapsel |
Subconjunctivaal | onder het oogbindvlies |
Subcutaan | onderhuids |
Subjectief | persoonlijk |
Subklinisch | nog niet waarneembaar |
Sublinguaal | onder de tong |
Substantie | stof |
Substitutie | vervanging |
Substraat | stof waarop een giststof inwerkt |
Superinfectie | bijkomende besmetting |
Supervisie | toezicht |
Supine | achteroverliggend, traag |
Supplement | bijvoeging |
Suppositorium | zetpil, pil die via de anus wordt ingebracht |
Suppressief | onderdrukkend |
Suppuratie | ettering |
Supraventriculair | boven de hartkamers |
Surditas | doofheid |
Suspensie | vloeistof met onoplosbare deeltjes |
Sympathicomimeticum | middel met opwekkende werking v.h. autonoom zenuwstelsel |
Sympatisch | medegevoelig |
Symptomatisch | met betrekking tot ziekteverschijnselen |
Symptomatologie | leer van de ziekteverschijnselen |
Symptoom | ziekteverschijnsel |
Synaptisch | met betrekking tot onderling contact tussen zenuwcellen |
Syncope | plotseling bewustzijnsverlies |
Syndroom | ziektebeeld |
Synergistisch | samenwerkend |
Synoviaal | met betrekking tot de slijmvliesbekleding van gewricht |
Synovitis | gewrichtsontsteking |
Synthese | samenstelling |
Systematisch | stelselmatig |
Systemisch | over het hele lichaam verspreid |
Systolisch | met betrekking tot de samentrekking van de hartkamers |
Tachyaritmie | onregelmatige te snelle hartsamentrekking |
Tachycardie | snelle hartslag |
Tachyfylaxie | snel opgebouwde weerstand tegen gifstoffen |
Tandplaque | tandaanslag |
Tandsteen | afzetting van caliumzouten en verontreinigingen op gebitselementen |
Tardief | wat laat tot uiting komt |
Tegumentair | met betrekking tot de huidoppervlakte |
Teleangiëctasie | verwijding van de bloedvaten |
Tendens | neiging |
Tendinitis | peesontsteking |
Tenesmus | pijnlijke aandrang van ontlasting |
Tenosynovitis | ontsteking van de peesschede |
Tensie | druk |
Tensio-actief | van invloed op de oppervlaktespanning |
Teratogeen | wat misvormingen in de ontwikkeling van de baby veroorzaakt |
Teratologisch | met betrekking tot misvormingen in de ontwikkeling van de baby |
Terminaal | in het eindstadium |
Test | proef |
Testiculair | met betrekking tot de teelbal |
Tetanie | verhoogde spierprikkelbaarheid |
Tetanus | infectieziekte die door gifstof leidt tot spierspasmen |
Thalamus | grijze stof van de tussenhersenen |
Theoretisch | wat niet in de werkelijkheid voorkomt; m.b.t. op feiten en wetten berustende wetenschappelijke kennis die niet proefondervindelijk aan de praktijk is getoetst. |
Therapeutisch | genezend; op de geneeswijze betrekking hebbend |
Therapie | geneeswijze, behandeling |
Thermisch | met betrekking tot warmte |
Thermoregulatie | handhaving van warmte-evenwicht |
Thoracaal | met betrekking tot de borstkas |
Thrombolyticum | middel dat bloedproppen (stolsels) oplost |
Thrombus | bloedprop |
Thyrostaticum | stof die de schildklierwerking remt |
Thyrotoxicose | overmatige produktie van schildklierhormoon |
Tic | zenuwtrek |
Tinea Pedis | schimmelziekte aan de voet |
Tinnitus | oorsuizen |
Titer | hoogste verdunning van een stof die nog werkzaam blijft |
Tofus | jichtknobbel |
Tolerantie | verdraagzaamheid |
Tomografie | röntgenfoto waarbij slechts één vlak scherp wordt afgebeeld (doorsnede) |
Tonisch | met betrekking tot (spier)spanning |
Tonsillitis | amandelontsteking |
Tonus | spierspanning |
Topisch | plaatselijk |
topologie | relatie tussen het voorliggend deel van de baby bij de bevalling in het geboortekanaal |
Torsie | draaiing |
Torticollis | scheefhals |
Toxemie | bloedvergiftiging door organische gifstof |
Toxiciteit | giftigheid |
Toxicologisch | met betrekking tot gifstoffen |
Toxicomanie | verslaving aan gifstof |
Toxine | gifstof |
Toxisch | giftig |
Toxoplasmose | infectieziekte veroorzaakt door de parasiet Toxoplasma gondii |
Tracheitis | ontsteking van het slijmvlies van de luchtpijp |
Trachoom | korrelachtige ontsteking van het oogbindvlies |
Tractus | vezelbundel |
Tranquillizer | middel dat opwindingstoestanden bedaart |
Transaminase | giststof die een aminogroep van de ene stof op de andere kan overdragen |
Transcutaan | door de huid heen toegediend |
Transdermaal | door de huid |
Transfer | overdracht |
Transformatie | verandering |
Transfusie | inbrengen van bloed in het bloedvatenstelsel |
Transit | doorvoer |
Transitoir | transitoor, van voorbijgaande aard |
Transmissie | overbrenging |
Transplantatie | overplanting |
Transuretraal | door de urinebuis |
Traumatisch | door een letsel ontstaan |
Tremor | beving |
Tricyclisch | 3 periodes of 3 cycli (cirkels) |
Triggerzone | pijnpunt |
Trismus | kaakkramp |
Trivalent | driewaardig |
Trofisch | met betrekking tot de voeding van de weefsels |
Trombo-embolie | bloedvatverstopping door bloedprop |
Trombocytopenie | verlaagd aantal bloedplaatjes |
Trombocytose | verhoogd aantal bloedplaatjes |
Tromboflebitis | ontsteking van de vaatwand met vorming van bloedproppen |
Trombose | vorming van bloedprop in bloedvat of hart |
Tuba | tube, trompetvormig |
Tuberculeus | met betrekking tot tuberculose (door de tuberkelbacil veroorzaakte infectieziekte vnl. in de longen) |
Tuberculostaticum | middel tegen tuberculose |
Tubulair | tubuleus, in de vorm van een buisje, buisjes betreffend |
Tumor | gezwel |
Turnover | verloop |
Tympanum | trommelholte van het oor, het middenoor |
Ulceratie | verzwering |
Ulcerogeen | wat zweervorming bevordert |
Ulcus | zweer |
Ulcus Crusis | zweer aan het onderbeen (open been) |
Ulcus Pepticum | maagzweer |
Uniform | éénvormig |
Unilateraal | éénzijdig |
Unit-Dosis | gewone hoeveelheid van een geneesmiddel |
Uremie | bloedvergiftiging door onvoldoende werking van de nieren |
Urethritis | onsteking van de urinebuis |
Urgentie | dringende noodzaak |
Uricosuricum | middel dat de urinezuuruitscheiding bevordert |
Urinair | met betrekking tot urine |
Urogenitaal | met betrekking tot de urinewegen en de geslachtsorganen |
Urografie | röntgenfoto van de urinewegen |
Urticaria | netelroos |
Uterus | baarmoeder |
Uveitis | ontsteking van het regnboogvlies van het oog |
Vaccin | entstof om afweer op te bouwen |
Vaccinatie | inenting |
Vaccinia | ziektetoestand na inenting |
Vagaal | met betrekking tot de tiende hersenzenuw, de vagus zenuw |
Vaginaal | met betrekking tot de schede v.d. vrouw |
Vagolitisch | alsof de werking van de tiende hersenzenuw onderbroken is |
Vagotenie | verschuiving van het evenwicht in het zenuwstelsel |
Validiteit | geldigheid |
Valvula | klepje |
Variabiliteit | veranderlijkheid |
Variatie | geringe afwijking |
Varicella | waterpokken |
Varix | spatader |
Vasculair | met betrekking tot de bloedvaten |
Vasculitis | vaatonsteking |
Vasoactief | van invloed op de omvang van bloedvaten (samentrekking of verwijding) |
Vasoconstrictie | vaatvernauwing |
Vasodilitatie | vaatverwijding |
Vasomotorisch | van invloed op de omvang van bloedvaten |
Vasopressor | stof die de samentrekking van spierweefsel bevordert |
Vegetatief | buiten het bewustzijn om |
Vehiculum | drager |
Venerisch | met betrekking tot de geslachtsziekten |
Veneus | met betrekking tot de aders |
Ventilatie | de luchtverplaatsing bij het ademen |
Ventraal | aan de buikzijde |
Ventriculair | met betrekking tot de orgaanholte |
Vertebraal | met betrekking tot de wervels |
Vertigo | duizeligheid |
Vesicaal | met betrekking tot de blaas |
Vestibulair | met betrekking tot het evenwichtsorgaan |
Vigiliteit | waakzaamheid |
Viraal | door een virus veroorzaakt |
Virilisatie | vermannelijking |
Visceraal | met betrekking tot de ingewanden |
Viscositeit | kleverigheid, stroperigheid van een vloeistof |
Visioen | droombeeld |
Visueel | met betrekking tot het zicht |
Vitale Capaciteit | nuttige longinhoud |
Vitreus | glasachtig |
Voluntarius | vrijwillig |
Vomitus | braaksel |
Vulvair | met betrekking tot de schaamspleet |
Vulvovaginitis | ontsteking van de schaamspleet en de schede |
Withdrawal | terugtrekking, daling van gehalte van hormoon,drug of geneesmiddel in bloed, soms met ontwennings of afkickverschijnselen |
Xanthoom | gelige verhevenheid op de huid |
Xanthopsie | geelzien |
Xeroftalmie | uitdroging van het hoornvlies |
Xerostomie | droge mond |